Wady wymowy i rozwój twarzoczaszki u dziecka – 5 rzeczy, na które warto zwrócić uwagę
Czy zastanawialiście się kiedyś, dlaczego niektóre osoby mają wady wymowy lub problemy ze zgryzem? Przyczyną mogą być zaburzenia w pięciu kluczowych obszarach, nazywanych Wielką Piątką logopedyczną. Są one niezwykle istotne dla prawidłowego rozwoju twarzoczaszki, artykulacji oraz zdrowego wyglądu twarzy.
Nieprawidłowy rozwój twarzoczaszki – np. cofnięty podbródek, niewykształcona żuchwa czy wystające zęby – może wpływać na mowę, artykulację i komunikację. Ma też znaczenie dla wyglądu twarzy, pewności siebie, relacji z innymi, a w dorosłym życiu także na możliwości zawodowe. Dlatego, jeżeli jesteście rodzicami - warto przyjrzeć się „Wielkiej Piątce logopedycznej” u Waszych dzieci, aby uniknąć problemów w przyszłości.
Wielka Piątka logopedyczna – klucz do prawidłowej mowy i harmonijnego rozwoju twarzy
Wielka Piątka logopedyczna to pięć kluczowych obszarów w obrębie jamy ustnej i twarzoczaszki, które mają bezpośredni wpływ na rozwój mowy, komunikację i wyrazistość artykulacji.
- Najważniejszym na świecie jest oddychanie. A później wszystkie są tak samo ważne: pozycja spoczynkowa warg, żuchwy, języka, podgryzanie, żucie i połykanie. Jeśli te obszary mamy fizjologicznie dobrze opracowane albo opracowane przy wsparciu logopedy, to mamy duże powodzenie na to, że artykulacja będzie wyraźna i wszystkie funkcje jamy ustnej będą poprawne – wyjaśnia Ewa Kwaśniok, logopeda, neurologopeda, surdologopeda, certyfikowany diagnosta ADOS-2.
1. Oddychanie
Prawidłowe oddychanie odbywa się torem nosowym. Jeżeli widzimy, że dziecko ma w większości czasu rozchylone usta to najprawdopodobniej rozwinęło się u niego oddychanie torem ustnym lub mieszane i buzią, i nosem. Oddychanie ustami może prowadzić do częstszych infekcji, nieprawidłowej pozycji języka i warg oraz zaburzeń napięcia mięśniowego. Wszystko to może także powodować oddychanie ustami i tworzy się błędne koło.
- Oddychanie nosem warunkuje prawidłową pozycję języka. Język powinien być „wklejony” w podniebienie - to dla nas informacja, że dziecko prawidłowo oddycha przez nos, bo nie da się z szeroko rozłożonym na podniebieniu językiem, oddychać buzią – dodaje Ewa Kwaśniok.
2. Pozycja spoczynkowa warg, żuchwy i języka
W spoczynku usta powinny być domknięte, język przyklejony do podniebienia, a żuchwa lekko rozluźniona. Ta pozycja ułatwia prawidłowy rozwój szczęki i języka oraz wyraźną artykulację.
Najlepiej to sprawdzić podczas snu niemowlęcia lub małego dziecka. Wówczas należy delikatnie odciągnąć jego żuchwę i popatrzeć, czy język jest wysoko. Zaniepokoić powinny też zaciśnięte zęby bądź zgrzytanie zębami.
3. Odgryzanie (podgryzanie)
Prawidłowe odgryzanie powinno odbywać się zębami siecznymi. Właściwa funkcja wspiera rozwój szczęki i żuchwy oraz kształtuje prawidłową pracę języka.
Należy zwrócić uwagę czy dziecko nie pomaga sobie urywając jedzenie ręką lub głową poprzez szarpnięcie w tył. Nieprawidłowe jest także wkładanie jedzenia głęboko do buzi i odgryzanie kęsów zębami trzonowymi.
4. Żucie
Żucie powinno być obustronne i odbywać się z zamkniętą buzią. Prawidłowa funkcja żucia stymuluje mięśnie, rozwija sprawność języka i przygotowuje pokarm do połykania.
- Prawidłowe żucie to bardzo dobra sprawność języka, który świetnie miesza pokarm ze śliną i rozkłada go na zęby. Nieprawidłowe żucie prowadzi m.in. do asymetrii w artykulacji, zaburzeń stawów skroniowo-żuchwowych czy napięciowych bóli głowy – tłumaczy Ewa Kwaśniok.
5. Połykanie
Podczas połykania język powinien pracować wysoko, dociskając pokarm do podniebienia i nie dotykając zębów. Nieprawidłowe połykanie może prowadzić do wad zgryzu i problemów z artykulacją.
- Największym problemem u dzieci, ale też dorosłych, jest tłoczenie języka na zęby przy połykaniu, ponieważ to generuje wady zgryzu. Dlatego warto zwrócić na to uwagę, żeby uniknąć wizyt ortodontycznych w przyszłości – wyjaśnia logopeda.
Dlaczego to takie ważne?
Prawidłowa Wielka Piątka logopedyczna to fundament wyraźnej mowy, harmonijnego rozwoju twarzoczaszki i estetycznego profilu twarzy. Zaburzenia w którymkolwiek z obszarów mogą prowadzić do trudności w artykulacji, wad zgryzu i asymetrii twarzy.
- Cokolwiek jest nie tak w którymś z tych obszarów, to jest sygnał alarmowy – sprawdź, co się dzieje i co z tym można zrobić, żeby nie doszło do problemów z rozwojem mowy i artykulacji – podsumowuje Ewa Kwaśniok.
Sprawdź, jak rozwija się Twoje dziecko
Obserwacja tych pięciu obszarów u dziecka może pomóc w wykryciu ewentualnych trudności na wczesnym etapie. Zwracaj uwagę na to czy:
- Czy dziecko oddycha głównie przez nos, czy przez usta?
- Czy język dziecka w spoczynku jest przyklejony do podniebienia, a żuchwa i wargi mają prawidłową pozycję?
- Jak dziecko odgryza pokarm – czy robi to zębami siecznymi i czy nie urywa pokarmów?
- Jak żuje – obustronnie czy jednostronnie, z zamkniętą buzią?
- Czy podczas połykania język nie napiera na zęby?
Jeśli zauważysz jakiekolwiek nieprawidłowości lub masz wątpliwości, warto umówić się na konsultację z logopedą. W naszej poradni oferujemy profesjonalne i indywidualne wsparcie w kształtowaniu prawidłowej wymowy i funkcji jamy ustnej.
Zadbaj o prawidłowy rozwój mowy i twarzoczaszki swojego dziecka już dziś – wczesna interwencja może zapobiec problemom w przyszłości.
Skontaktuj się z nami:
HAMMER TERAPIA
32 726 52 43/ 508 320 776
rejestracja@terapia.slask.pl
Zajęcia prowadzą:
- Aneta Dykierek, logopeda
- Agnieszka Klozy, logopeda, neurologopeda, pedagog, terapeuta ręki
- Ewa Kwaśniok, logopeda, neurologopeda, surdologopeda
- Małgorzata Seidel, logopeda
- Marta Sominka, logopeda, neurologopeda, pedagog
- Dominika Stasiak, logopeda, neurologopeda
- Aleksandra Strach-Sączewska, logopeda, neurologopeda
- Weronika Syniawa, logopeda, neurologopeda, pedagog